Deventer moordzaak

Der Mörder ist immer der Gärtner, zingt Reinhard Mey. Ik acht mij niet competent om een oordeel uit te spreken. Maar het extra bewijs dat op tafel is gegooid in verband met de Deventer moordzaak blijkt nu ook weer niet gloednieuw.
Dus toch maar verder procederen?
Blijkbaar voelen de hoogleraren Knoops en Crombag zich niet te goed om bij de "burgers" te horen. Gelukkig maar.

Later word je burger

Als student heb ik mij een tijdje bezondigd aan het lidmaatschap van een roeivereniging. Deze had (destijds!) een zekere linkse nestgeur, mijn coach stemde PSP, net als ikzelf. Desondanks - je had studentenroeiverenigingen en burgerverenigingen. Ooit zou de tijd komen dat je lid werd van een burgervereniging. Dan was je dus burger, wat je als student niet was. Een echo van de wereld van Piet Paaltjens, die er in het echt nooit helemaal aan gewend lijkt te zijn geraakt om burger te zijn. Ik kan mij dat wel indenken.

"Burgers spelen eigen rechter" - NRC-Handelsblad schreef het enige tijd geleden en Trouw pende het nog eens over. Zo gaat het bij kranten, dat weet ik ook wel. Het was in verband met de Deventer moordzaak, de Schiedamse Parkmoordzaak, Lucia de B.. En warempel, daar kwamen Sandra en Annabelle naamloos ook nog even langs in verband met Harry Bout. De Perscombinatiekranten hebben daar (nog?) niets aan gedaan, maar ze noemen hen en de zaak even in het voorbijgaan.

Er wordt hier geen eigen rechter gespeeld. In de eerste plaats is het onbehoorlijk om het woord spelen te gebruiken in dit verband. Verder: onderzoek, dat de instantie die hiervoor ingesteld is en betaald wordt had moeten doen, wordt overgedaan en beter gedaan door mensen die er niet voor aangesteld zijn of betaald worden. Het is schandalig genoeg dat dit nodig is. In het geval van de Schiedamse Parkmoord is het juist gebleken. In het geval van Harry Bout ligt het er ook nogal dik bovenop, maar ja, dat is de VS, zou je denken. Nu is de Deventer moordzaak gesloten verklaard - er was bewijs gevonden dat degene die er voor vastzit nog overtuigender aanwijst als dader dan eerst. Het is waarschijnlijk jammer voor degenen die van de onschuld van Louwes overtuigd zijn, maar het blijft opmerkelijk dat dit extra bewijs pas ter tafel komt dankzij de pressiegroep rond deze zaak, onder wie peilingbrokkenpiloot Maurice de Hond.

En waar slaat de term "burger" op in deze stemmingmakerij? Zijn rechters geen burger? Zijn politieagenten geen burger? Zijn Perscombinatiejournalisten geen burger? Is dit een soort corporaal apegebrul om aan te geven hoeveel beter de hiervoor genoemden zijn dan die mensen die het beter menen te weten? Regelmatig raakt in Nederland het vernisje dat moet suggereren dat dit land een democratie is los. De formulering "burgers spelen eigen rechter" lijkt mij hiervan een goede illustratie.

Acht procent?

Het ontgaat je gemakkelijk als je er zelf niet mee te maken hebt - zolang ze je zelf niet opsluiten of een dierbare of iemand die je kent of... De kans dat je er wel mee te maken hebt wordt met het groeien van de snuffel- en controlestaat steeds groter overigens.
Voor de Verenigde Staten geldt dat zeker tien procent van de gevangenen ten onrechte gevangen zit - onschuldig of ter zake van een verkeerde beschuldiging. Harry Bout is het hier geadopteerde voorbeeld. Soms wordt het percentage nog hoger geschat - vijftien - en als je bedenkt dat er 2,2 miljoen mensen opgesloten zitten in de VS moet je concluderen dat het gaat om een duizelingwekkende hoeveelheid mensen die ten onrechte vastzitten. Afgezien nog van wat je over het opsluitsysteem in het algemeen kunt denken.

Maar in Nederland zou het percentage niet eens zoveel lager liggen: emeritus professor Crombag uit Maastricht schat het op acht procent. Hierin kan geen ogenblik berust worden - maar dit gebeurt wel.
Een interview met Crombag, die hierover al in 1992 het boek Dubieuze zaken heeft geschreven. Men kan er van op aan dat men hem bij het ministerie van justitie niet op handen zal dragen.